Diagnostyka defektów ETICS w Strzelcach Opolskich – wpływ konwekcji na izolacyjność ścian

Strzelce Opolskie, podobnie jak wiele miast województwa opolskiego, intensyfikują działania w zakresie modernizacji energetycznej budynków. Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań znajduje się system ociepleń ETICS, który – odpowiednio wykonany – powinien skutecznie ograniczać straty ciepła i poprawiać komfort użytkowania obiektów. Jednak obserwacje z ostatnich lat, poparte pomiarami i analizami, wskazują, że wiele systemów ETICS nie funkcjonuje zgodnie z założeniami projektowymi. Kluczowym czynnikiem obniżającym ich efektywność okazuje się konwekcja wewnątrz warstw ściany, inicjowana przez lokalne ubytki materiałowe i niedoskonałości wykonawcze.

W Strzelcach Opolskich przeprowadzono diagnostykę szeregu budynków wielorodzinnych oraz użyteczności publicznej, w których mimo niedawno przeprowadzonej termomodernizacji użytkownicy skarżyli się na „zimne ściany” i podwyższone rachunki za ogrzewanie. Badania ujawniły obecność pionowych i poziomych szczelin w izolacji, punktowych odspojów płyt styropianowych od podłoża oraz niejednorodnego rozkładu zaprawy klejącej. Te pozornie drobne defekty powodują lokalne zmiany przepływu ciepła, a przez aktywację ruchów powietrza – poważnie obniżają opór cieplny przegrody.

Rola lokalnych ubytków materiałowych w przewodzeniu ciepła przez przegrodę

Systemy ETICS zakładają pełną ciągłość materiału izolacyjnego – zarówno w sensie fizycznym (brak przerw i ubytków), jak i funkcjonalnym (jednorodność przewodnictwa cieplnego). Jednak praktyka wykonawcza w Strzelcach Opolskich pokazała, że lokalne ubytki materiałowe są zjawiskiem powszechnym. Do najczęściej obserwowanych defektów należą:

• brak styku między płytami izolacyjnymi – prowadzący do pionowych kanałów powietrznych,
• niewypełnione przestrzenie przy narożnikach i ościeżach,
• odspojenie izolacji od powierzchni muru w wyniku błędnego klejenia,
• zniszczenia warstw ochronnych w wyniku zawilgoceń.

Każdy taki defekt stanowi strefę o zwiększonej przewodności cieplnej – nie tylko poprzez przewodzenie, ale również przez wymuszony lub naturalny ruch powietrza w obrębie szczeliny. Modele numeryczne wykonane na podstawie danych z pomiarów terenowych wykazały, że nawet szczelina powietrzna o szerokości 4 mm i długości 1 m może podnieść lokalną wartość współczynnika U o 0,07–0,11 W/m²K. W skali całej ściany taka wartość może przełożyć się na wzrost strat ciepła o 10–18% w sezonie grzewczym.

W budynkach badanych przy ul. Dworcowej i Mickiewicza, pomimo zachowania założonej grubości izolacji (15 cm EPS), uzyskano rzeczywiste parametry izolacyjności zbliżone do tych, które przewiduje się dla izolacji o grubości 10–11 cm. Różnica ta wynikała z istnienia licznych, lokalnych ubytków i nieciągłości w strukturze izolacji, których nie dało się wychwycić wizualnie, a które miały istotny wpływ na końcowy efekt termiczny.

Ubytki materiałowe, choć często traktowane jako marginalny problem montażowy, okazują się w rzeczywistości jednym z najważniejszych źródeł strat energii w systemach ETICS. Ich konsekwencje obejmują nie tylko zwiększone zużycie energii, ale również większe ryzyko kondensacji wewnątrz przegrody, rozwój mikroorganizmów i przyspieszoną degradację warstwy elewacyjnej. Strzelce Opolskie, jako miasto inwestujące w efektywność energetyczną, coraz częściej traktują te zjawiska jako kryterium odbioru technicznego, nie tylko estetycznego, termomodernizacji.

Efektywna diagnostyka defektów ETICS wymaga dziś nie tylko inspekcji wizualnej czy pomiaru grubości izolacji, ale także zastosowania metod opartych na analizie przepływu ciepła – zarówno powierzchniowego, jak i lokalnego. Tylko dzięki temu możliwa jest realna ocena wpływu ubytków materiałowych na działanie całego systemu. W Strzelcach Opolskich takie podejście zyskuje coraz więcej zwolenników – zwłaszcza tam, gdzie inwestycje w ocieplenie nie przełożyły się na oczekiwane efekty.