ETICS i niewidoczne źródła strat ciepła – analiza przypadków z Gogolina

W Gogolinie, podobnie jak w wielu miastach regionu, coraz więcej wspólnot i właścicieli budynków sięga po systemy ETICS jako sposób na obniżenie kosztów ogrzewania i poprawę efektywności energetycznej obiektów. Jednak jak pokazuje praktyka, nawet prawidłowo zaprojektowane i estetycznie wykonane elewacje mogą zawierać niewidoczne defekty, które znacząco wpływają na rzeczywiste straty ciepła. Zespół diagnostyczny przeprowadził w mieście szczegółową analizę termowizyjną kilkunastu budynków z ostatnich lat, identyfikując miejsca, w których dochodzi do niekontrolowanego przepływu energii przez przegrody.

Najczęstsze zgłoszenia mieszkańców dotyczyły uczucia chłodu przy ścianach zewnętrznych, zawilgoceń w narożnikach i wysokiego zużycia energii cieplnej pomimo niedawnej termomodernizacji. W budynkach przy ul. Krapkowickiej, Ligonia i Strzeleckiej wykonano badania w okresie zimowym, kiedy różnice temperatur między wnętrzem a otoczeniem przekraczały 15°C. Dzięki temu możliwe było uchwycenie precyzyjnych danych termograficznych, które ujawniły szereg punktowych i liniowych defektów cieplnych.

Porównanie defektów punktowych i liniowych w ETICS na podstawie termowizji

Obserwacje przeprowadzone w Gogolinie pozwoliły na wyraźne rozróżnienie dwóch typów defektów w systemach ETICS: punktowych i liniowych. Defekty punktowe najczęściej związane były z miejscami osadzenia kołków mocujących, lokalnymi uszkodzeniami mechanicznymi lub obecnością ciał obcych (np. zanieczyszczeń w warstwie izolacyjnej). W badanych przypadkach temperatura powierzchni w takich punktach była niższa o 1,5–2,0°C względem otoczenia, a współczynnik przenikania ciepła lokalnie wzrastał z 0,26 do 0,34 W/m²K.

Z kolei defekty liniowe występowały na znacznie większych obszarach – przede wszystkim wzdłuż spoin między płytami, przy krawędziach płyt balkonowych oraz w rejonach dylatacji. Obszary te charakteryzowały się obniżoną temperaturą nawet o 3–4°C, a ich wpływ na całkowitą efektywność przegrody był znacznie bardziej dotkliwy. Na podstawie danych zebranych w budynku przy ul. Fabrycznej obliczono, że jeden poziomy defekt liniowy o długości 6 metrów i szerokości 2 cm odpowiadał energetycznie pięciu punktowym mostkom cieplnym o średnicy 10 cm każdy.

Termogramy jednoznacznie pokazały, że defekty liniowe w większym stopniu zaburzają równomierny rozkład temperatury, prowadząc do lokalnych przepływów powietrza i konwekcji wewnętrznej. To zjawisko szczególnie intensyfikuje się w strefach narożnych, przy nadprożach i u podstawy ścian, co nie tylko pogarsza komfort cieplny, ale również zwiększa ryzyko kondensacji i zawilgocenia przegrody.

Dodatkowo wykazano, że defekty punktowe, choć mniej istotne energetycznie, mogą stać się ogniskami dalszych uszkodzeń – zwłaszcza przy cyklicznym zamarzaniu wilgoci i zmianach objętości materiałów. Dlatego w procedurach naprawczych przyjętych w Gogolinie zaleca się jednoczesne usuwanie defektów obu typów, z naciskiem na uszczelnienie stref liniowych i wymianę lokalnych punktów o obniżonej izolacyjności.

Porównawcza analiza termograficzna pozwoliła także określić hierarchię interwencji – w pierwszej kolejności eliminowane są defekty w miejscach o dużej ekspozycji na czynniki atmosferyczne i takich, które wykazują największy kontrast termiczny względem otoczenia. Takie podejście przyniosło wymierne efekty już w pierwszym sezonie po naprawach – w jednym z analizowanych budynków zużycie energii cieplnej spadło o 14% po likwidacji trzech głównych defektów liniowych.