Konwekcja w ścianach z ETICS – niewidoczne zagrożenie dla budynków w Prudniku

Prudnik, miasto z dużym zasobem budynków wznoszonych w technologii tradycyjnej i wielkopłytowej, coraz intensywniej wdraża termomodernizacje w oparciu o systemy ETICS. Choć ocieplenia zewnętrzne z reguły poprawiają efektywność energetyczną obiektów, praktyka pokazuje, że błędy montażowe potrafią znacząco obniżyć ich skuteczność. Jednym z trudniejszych do wykrycia problemów jest wewnętrzna konwekcja powietrza, która rozwija się w pionowych pustkach powietrznych i szczelinach powstałych na etapie montażu izolacji. To zjawisko nie tylko prowadzi do strat ciepła, ale także zmienia charakter pracy całej przegrody.

W trakcie badań przeprowadzonych w budynkach przy ul. Traugutta, Paderewskiego i Skowrońskiego, zaobserwowano charakterystyczne chłodne smugi układające się pionowo wzdłuż elewacji. Termowizja wykazała wyraźny gradient temperatury w miejscach, gdzie izolacja nie przylegała bezpośrednio do ściany nośnej, co stworzyło warunki do powstania mikroszczelin o charakterze konwekcyjnym. Powietrze przemieszczające się w tych wąskich przestrzeniach zaburzało stabilność termiczną przegrody, prowadząc do lokalnych spadków temperatury i wzrostu współczynnika przenikania ciepła.

Diagnostyka ETICS z uwzględnieniem efektów konwekcji w pionowych szczelinach

Do identyfikacji mechanizmu odpowiedzialnego za straty ciepła w warunkach pionowych mikroszczelin wykorzystano połączenie obrazowania termicznego, pomiarów punktowych oraz odwiertów inspekcyjnych. Wyniki wykazały, że najintensywniejszy ruch powietrza występował w strefach styku płyt styropianowych – szczególnie tam, gdzie zabrakło pełnego wypełnienia spoin lub doszło do miejscowego odspojenia płyt od podłoża. Nawet przy pozornie równej i estetycznej elewacji, te mikroprzestrzenie były w stanie generować strumienie ciepła przenoszone przez powietrze z wnętrza budynku do strefy zewnętrznej.

W warunkach rzeczywistych w Prudniku zarejestrowano przypadki, gdzie szerokość szczelin wynosiła jedynie 3–5 mm, lecz przy wysokości jednej kondygnacji pozwalała na rozwinięcie naturalnej konwekcji. Analiza wykazała, że efektywność cieplna przegrody w takich miejscach była niższa nawet o 25–35% w porównaniu do stref pozbawionych tego typu defektów. Oznaczało to nie tylko wyższe zapotrzebowanie na energię, ale również pogorszenie komfortu użytkowania mieszkań znajdujących się w pobliżu wadliwych fragmentów elewacji.

Przeprowadzona weryfikacja fizyczna z wykorzystaniem czujników temperatury i wilgotności w rdzeniu przegrody potwierdziła istnienie stałego przepływu powietrza, który jednocześnie prowadził do okresowego zawilgocenia izolacji w strefie przyściennej. Zjawisko to może skutkować nie tylko utratą parametrów cieplnych, ale również trwałym uszkodzeniem materiału izolacyjnego i tynku zewnętrznego.

W Prudniku, podobnie jak w wielu innych miastach, konieczność poprawy jakości wykonania systemów ETICS staje się coraz bardziej oczywista. Zastosowanie narzędzi diagnostycznych ukierunkowanych na wykrycie konwekcji wewnętrznej w ścianach pozwala nie tylko na wykrycie źródeł strat, ale również na planowanie precyzyjnych interwencji remontowych, które przywrócą efektywność energetyczną bez konieczności demontażu całego ocieplenia.

Efektywne uszczelnienie pionowych połączeń płyt, zastosowanie pełnopowierzchniowego klejenia oraz kontrola montażu już na etapie aplikacji izolacji stają się kluczowymi elementami skutecznego systemu ocieplenia. Doświadczenia z Prudnika pokazują, że nawet niewielkie zaniedbania mogą prowadzić do zjawisk fizycznych o dużym znaczeniu praktycznym, wpływających nie tylko na rachunki, ale i trwałość całego systemu elewacyjnego.