Jak dochodzić odszkodowania za szkody górnicze? Obowiązki przedsiębiorcy górniczego w świetle Prawa geologicznego i górniczego

Podstawa prawna – obowiązki przedsiębiorcy górniczego

Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2023 poz. 633 – tekst jednolity) jasno wskazuje, że przedsiębiorca prowadzący wydobycie ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane jego działalnością. Kluczowe są tu przepisy art. 144–151, które regulują zasady naprawienia szkód górniczych.

• Art. 144 – przedsiębiorca jest obowiązany naprawić szkody powstałe w związku z ruchem zakładu górniczego.
• Art. 145 – odpowiedzialność przedsiębiorcy ma charakter obiektywny (niezależnie od winy).
• Art. 147 – naprawienie szkody może nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego lub wypłatę odszkodowania.
• Art. 148 – roszczenia poszkodowanego przedawniają się w ciągu 5 lat od dnia dowiedzenia się o szkodzie.

To oznacza, że mieszkaniec poszkodowany przez działalność kopalni nie musi udowadniać winy – wystarczy wykazać związek przyczynowy między eksploatacją górniczą a powstałą szkodą.

Jak dochodzić odszkodowania za szkody górnicze – krok po kroku

Dochódzenie roszczeń wymaga udokumentowania szkody i przeprowadzenia procedury zgłoszenia do przedsiębiorcy górniczego. W praktyce wygląda to następująco:

Formy naprawienia szkód górniczych

Zgodnie z art. 147 Prawa geologicznego i górniczego, przedsiębiorca górniczy ma obowiązek naprawić szkodę w jednej z dwóch form:

• Przywrócenie do stanu poprzedniego – np. naprawa pękniętych ścian, wzmocnienie fundamentów, rekultywacja terenu.
• Wypłata odszkodowania pieniężnego – jeśli naprawa jest niemożliwa lub ekonomicznie nieuzasadniona.

Wybór formy zależy od poszkodowanego. W praktyce często spotykane są przypadki, gdzie kopalnia proponuje remont we własnym zakresie, jednak właściciele decydują się na odszkodowanie pieniężne, aby samodzielnie zlecić prace ekspertom.

Najczęstsze szkody górnicze i ich skutki

Szkody górnicze mogą przybierać różne formy. Najczęściej są to:

• Deformacje budynków – pęknięcia ścian, uszkodzenia stropów, przechylenia konstrukcji.
• Zmiany w gruncie – osiadanie terenu, zapadliska, zmiana kierunku spływu wód gruntowych.
• Problemy komunikacyjne – uszkodzenia dróg, torów kolejowych, mostów.
• Zalania – wynikające z podniesienia się poziomu wód gruntowych.

Każdy z tych skutków wymaga dokładnej analizy technicznej i wyceny, aby poszkodowany mógł otrzymać adekwatne odszkodowanie.

Dlaczego ekspertyza budowlana i kosztorysowa jest niezbędna?

Przedsiębiorcy górniczy często zaniżają wartość szkód lub proponują naprawy, które nie przywracają pełnej funkcjonalności budynku. Dlatego tak istotne jest, aby poszkodowany skorzystał z usług niezależnego biura ekspertyz. Ekspertyza budowlana i kosztorysowa dostarcza obiektywnej oceny szkody i wyceny prac naprawczych. Taki dokument stanowi silny dowód w negocjacjach oraz w postępowaniach sądowych.

Podsumowanie – Twoje prawa w walce ze szkodami górniczymi

Szkody górnicze to problem, który dotyka tysiące mieszkańców Śląska i innych regionów wydobywczych. Prawo geologiczne i górnicze jednoznacznie wskazuje, że obowiązek naprawienia szkód spoczywa na przedsiębiorcy górniczym, niezależnie od winy. Poszkodowany ma prawo do wyboru formy naprawienia szkody i do dochodzenia pełnego odszkodowania. Kluczem do sukcesu jest jednak właściwa dokumentacja – ekspertyza budowlana i kosztorysowa, która pozwala udowodnić rozmiar strat. Biuro Ekspertyz wspiera poszkodowanych w całym procesie – od zgłoszenia szkody, przez negocjacje, aż po reprezentację w sądzie.