Ozimek i termiczna nieszczelność ETICS – wykrywanie błędów niewidocznych gołym okiem

W Ozimku, gdzie wiele budynków mieszkalnych oraz użyteczności publicznej zostało poddanych termomodernizacji przy użyciu systemów ETICS, coraz większą uwagę zwraca się na kwestie jakości wykonania. Choć na pierwszy rzut oka elewacje prezentują się bez zarzutu, mieszkańcy zaczęli zgłaszać problemy związane z zimnymi ścianami, zwiększonymi kosztami ogrzewania oraz lokalnymi zawilgoceniami. Przeprowadzone badania wykazały, że ich przyczyną mogą być defekty w strukturze izolacji, których nie da się zidentyfikować bez specjalistycznych narzędzi pomiarowych. Termiczna nieszczelność systemu, rozwijająca się pod wyprawą tynkarską, stanowi poważne zagrożenie dla efektywności energetycznej budynku i jego trwałości eksploatacyjnej.

W budynkach przy ul. Częstochowskiej, Kolejowej i Słowackiego przeprowadzono szereg badań termowizyjnych oraz punktowych odwiertów kontrolnych. Obserwacje wykazały, że w wielu miejscach dochodziło do nieciągłości warstwy klejowej, odspojenia płyt od muru oraz niewypełnienia szczelin między elementami izolacyjnymi. W tych lokalizacjach, mimo poprawnego wykończenia zewnętrznego, występowały liniowe mostki cieplne, rozwinięte strefy konwekcji i lokalne obniżenia temperatury powierzchni przegrody o 2–3°C względem otoczenia.

Zastosowanie modeli numerycznych do oceny skutków wad izolacji ETICS

Aby dokładniej zrozumieć wpływ ukrytych defektów na bilans cieplny przegrody, w Ozimku przeprowadzono symulacje komputerowe z wykorzystaniem dwuwymiarowych modeli numerycznych. Modele te odzwierciedlały warstwowy układ przegrody z uwzględnieniem rzeczywistych grubości materiałów i lokalizacji potencjalnych defektów: pustek powietrznych, przerw w warstwie sczepnej oraz obszarów zawilgoconych. Symulacje przeprowadzono dla różnych scenariuszy temperaturowych i wilgotnościowych, odpowiadających warunkom klimatycznym regionu.

Wyniki pokazały, że nawet niewielkie szczeliny – o szerokości kilku milimetrów – umiejscowione na styku płyt lub między izolacją a ścianą mogą drastycznie zwiększyć lokalny współczynnik przenikania ciepła. W strefach z ciągłymi pustkami powietrznymi przewodnictwo cieplne było wyższe o 0,1–0,15 W/m²K niż w częściach jednorodnych. Dodatkowo, modele wykazały, że obecność wilgoci w warstwie styropianu lub w obrębie kleju prowadzi do utraty zdolności termoizolacyjnych nawet o 40% w porównaniu do stanu projektowego.

Szczególną uwagę zwrócono na zachowanie przegrody w warunkach cyklicznego zamarzania i rozmrażania. Symulacje wykazały, że w miejscach nieszczelności dochodzi do akumulacji wilgoci, która przy ujemnych temperaturach powiększa objętość i powoduje mikroszczeliny w strukturze zaprawy. W dłuższej perspektywie czasowej prowadzi to do odspajania się warstw, pękania wyprawy tynkarskiej oraz stopniowej degradacji całego układu ETICS.

Praktyczne zastosowanie modeli numerycznych w Ozimku pozwoliło zidentyfikować nie tylko obszary wysokiego ryzyka strat cieplnych, ale także wskazać optymalne strategie naprawcze. W budynkach, gdzie przewidywano największe ryzyko wystąpienia awarii, zastosowano techniki punktowego wstrzykiwania piany izolacyjnej oraz wtórnego kotwienia płyt. Dzięki temu udało się przywrócić szczelność warstw bez konieczności demontażu całej elewacji.

Wnioski z tych działań są jasne: ukryte wady montażowe mogą całkowicie podważyć sensowność przeprowadzonej termomodernizacji. W Ozimku rozpoczęto wdrażanie procedur kontroli jakości, które obejmują nie tylko klasyczny odbiór techniczny, ale również weryfikację przy użyciu obliczeń numerycznych i metod obrazowania termicznego. Tylko kompleksowe podejście do diagnostyki i oceny skutków defektów pozwala osiągnąć rzeczywiste korzyści energetyczne z wdrożenia systemów ETICS.