Paczków kontra defekty ETICS – ocena skuteczności systemu w świetle badań

W Paczkowie, mieście o zwartej zabudowie historycznej i rosnącej liczbie inwestycji termomodernizacyjnych, coraz większy nacisk kładzie się na jakość wykonania systemów ETICS. Choć ocieplenia elewacyjne z założenia mają poprawiać bilans energetyczny budynków, lokalne doświadczenia pokazują, że defekty powstałe na etapie montażu i wykończenia mogą znacząco obniżać ich skuteczność. Badania przeprowadzone w ostatnich latach w budynkach modernizowanych w ramach programów gminnych i wspólnotowych ujawniły, że rzeczywista izolacyjność cieplna często odbiega od wartości projektowych. Powodem są niedociągnięcia wykonawcze, zarówno w warstwie izolacyjnej, jak i wierzchniej warstwie tynkarskiej.

W budynkach przy ul. Sienkiewicza, Wojska Polskiego i Daszyńskiego, mimo zastosowania wysokiej klasy materiałów termoizolacyjnych, analiza termowizyjna wykazała obecność licznych chłodnych stref, układających się wzdłuż pionowych i poziomych połączeń płyt. Dodatkowo odnotowano nieregularny rozkład temperatury w miejscach przylegających do nadproży i wieńców, co wskazywało na występowanie mostków cieplnych. W wielu przypadkach okazało się, że pomimo formalnej zgodności z dokumentacją, system ETICS nie osiągał zakładanej efektywności, co potwierdziły również wyniki pomiarów kontaktowych i wilgotnościowych.

Problemy ze spójnością systemu ETICS a wyniki pomiarów termicznych

Jednym z głównych problemów zidentyfikowanych w Paczkowie była utrata spójności warstw systemu ETICS – zarówno w sensie fizycznym, jak i termicznym. Nieciągłości między warstwą izolacyjną a murem, niewypełnione spoiny między płytami oraz niewłaściwe wyprofilowanie naroży skutkowały powstawaniem kanałów powietrznych, które sprzyjały rozwojowi konwekcji wewnętrznej. Dodatkowo, nieregularne rozmieszczenie zaprawy klejowej oraz błędy w montażu siatki zbrojącej prowadziły do lokalnych zmian w przepływie ciepła i powstawania obszarów o wyraźnie obniżonej temperaturze powierzchniowej.

W budynkach zbadanych w Paczkowie wykazano, że spadek temperatury powierzchni zewnętrznej w obszarach o nieciągłości sięgał 2,5–4°C względem otaczających fragmentów. W przegrodach wewnętrznych objawiało się to chłodnymi strefami o obniżonym komforcie cieplnym, a także punktowym zawilgoceniem. Pomiary wykonane przy użyciu płytek strumieniowych oraz czujników kontaktowych pokazały, że wartości współczynnika U w miejscach defektów wzrastały nawet o 40% względem stref nieuszkodzonych – co przekładało się na znaczne straty energetyczne i wzrost kosztów ogrzewania.

Obserwacje wykazały również, że utrata spójności systemu miała tendencję do rozszerzania się w czasie – zwłaszcza w miejscach narażonych na cykliczne zawilgocenie. Nieszczelności w warstwie klejowej i zbrojącej prowadziły do migracji wilgoci, która stopniowo degradowała przyczepność kolejnych warstw i powodowała powstawanie kolejnych defektów. W efekcie cała przegroda traciła swoje właściwości termoizolacyjne, mimo że z zewnątrz zachowywała nienaganny wygląd.

Paczków wdraża obecnie praktyki polegające na weryfikacji spójności systemu ETICS już na etapie wykonawczym – poprzez próby przyczepności zaprawy klejowej do podłoża, kontrole rozmieszczenia zaprawy metodą próbnych odkrywek oraz badania wilgotności przegrody przed nakładaniem wyprawy tynkarskiej. Takie działania mają na celu wczesne wykrycie potencjalnych defektów i zapobieganie ich eskalacji na etapie eksploatacji.

Doświadczenia z Paczkowa jednoznacznie wskazują, że skuteczność systemów ETICS nie może być oceniana jedynie przez pryzmat użytych materiałów czy grubości izolacji. Kluczowe jest zapewnienie ciągłości i szczelności wszystkich warstw systemu – od podłoża aż po finalną warstwę tynku. Tylko wtedy możliwe jest osiągnięcie zakładanych parametrów cieplnych oraz trwałości eksploatacyjnej, która stanowi rzeczywistą wartość dla użytkownika budynku.