Szkody Górnicze

Szkody Górnicze: Wyjątki i Wyzwania

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się kwestii szkód górniczych, będących efektem eksploatacji złóż, oraz związanych z nimi aspektów prawnych i odszkodowawczych. Przedsiębiorstwa górnicze odgrywają kluczową rolę w wydobyciu surowców, lecz ich działalność może prowadzić do poważnych konsekwencji dla otaczającego środowiska i nieruchomości. Odpowiedzialność za te szkody zwykle spoczywa na przedsiębiorcy prowadzącym zakład górniczy.

Definicja Szkód Górniczych

Szkody górnicze obejmują różnorodne negatywne skutki wynikające z eksploatacji złóż. Ruchy górotworu, wstrząsy i zapadnięcia ziemi są tylko niektórymi z nich. Kluczowe jest zrozumienie, że szkody górnicze dotykają osób poszkodowanych wbrew ich woli. Polskie ustawodawstwo wyróżnia dwie główne kategorie szkód: majątkową i niemajątkową.
Szkoda majątkowa obejmuje uszczerbek w majątku poszkodowanego, generując obowiązek świadczenia odszkodowawczego. Jej wartość obliczana jest jako różnica w stanie majątkowym przed i po zdarzeniu powodującym szkodę. Z kolei szkoda niemajątkowa, znana jako krzywda, to negatywne skutki dla cielesnej i psychicznej kondycji poszkodowanej osoby. Obejmuje to naruszenia dóbr i interesów, wpływające na samopoczucie oraz wywołujące cierpienia fizyczne lub psychiczne.

Proces Powstawania Szkód Górniczych

Działalność przedsiębiorstw górniczych związana jest głównie z wybieraniem złoża. Ta praktyka prowadzi do powstawania tzw. pustek poeksploatacyjnych w górotworze, wypełnianych rumowiskami skalnymi. Nacisk wyżej położonych skał powoduje przemieszczanie się w dół kolejnych warstw. Głębokość pustej przestrzeni i rodzaj materiału znajdującego się powyżej wpływają na śladu takich zdarzeń na powierzchni ziemi.
Ruch mas skalnych na powierzchni wpływa na przeobrażenie ukształtowania terenu, wywołując zarówno zmiany ciągłe, jak i nieciągłe. W przypadku zmian ciągłych grunt zachowuje swoją spoistość, podczas gdy zmiany nieciągłe tworzą pęknięcia lub rozpadliny.

Różne Aspekty Szkody Majątkowej

Szkoda majątkowa, będąca efektem szkód górniczych, przyjmuje dwie formy: utracone korzyści i straty. Zasada pełnego kompensowania szkody, utrwalona w polskim prawie cywilnym, zakłada przywracanie stanu majątkowego poszkodowanego do sytuacji sprzed zdarzenia. Strata to rzeczywiste pomniejszenie majątku poszkodowanego, najczęściej przejawiające się w uszkodzeniach mienia lub poniesieniu kosztów usunięcia szkody. Utracone korzyści mają charakter hipotetyczny, obejmując brak spodziewanych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wystąpiła szkoda.

Odszkodowania za Szkody Górnicze

Właściciel nieruchomości nie ma zwykle możliwości sprzeciwu wobec zgodnej z prawem działalności górniczej. Jednakże, w przypadku wystąpienia szkody górniczej, poszkodowany ma prawo żądać naprawienia szkody. Odpowiedzialność za tego rodzaju szkody ponosi przedsiębiorca prowadzący kopalnię. W momencie szkody, poszkodowany może wybrać pomiędzy przywróceniem stanu poprzedniego a wypłatą odszkodowania. W praktyce, często decyduje się na otrzymanie odszkodowania.

Procedury Uzyskania Odszkodowania

Pierwszym krokiem w uzyskaniu odszkodowania jest zgłoszenie szkody przedsiębiorcy górniczemu. Ustawa nakłada na poszkodowanych obowiązek próby ugody z przedsiębiorcą górniczym. W przypadku braku porozumienia, możliwe jest wytoczenie powództwa. Administracja kopalni zajmuje się postępowaniem przedsądowym w sprawie likwidacji szkód górniczych, a w przypadku procesu sądowego, poszkodowany jest zwolniony od kosztów.
Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z tytułu szkód górniczych wynosi 5 lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie. W przypadku, gdy poszkodowany sam naprawił szkodę, może żądać zwrotu kosztów usunięcia szkody. Wniosek o odszkodowanie powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące szkody. Procedury sądowe w tym zakresie są skomplikowane, dlatego warto skorzystać z pomocy specjalistów, aby uzyskać pełne odszkodowanie za szkody górnicze.

Aspekty techniczne oceny wartości szkody górniczej

W przypadku dochodzenia roszczeń związanych z wystąpieniem szkód górniczych koniecznym może być uzyskanie pomocy rzeczoznawcy budowlanego, specjalisty w zakresie szkód górniczych posiadającego odpowiednią wiedzę i doświadczenie, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę z zastosowaniem nowoczesnych technik pomiarowych między innymi skaning laserowy 3D.
Diagnostyka obiektów na terenie Oddziaływań Górniczych może wymagać:

Precyzyjne określenie, które elementy konstrukcji będą poddane diagnostyce, oraz wyznaczenie celów oceny związanych z wpływem oddziaływań górniczych.

Stworzenie planu działań diagnostycznych, uwzględniającego specyfikę oddziaływań górniczych i ich potencjalne skutki.

Wstępna ocena konstrukcji pod wpływem górniczych działań, identyfikacja ewentualnych zagrożeń oraz ocena potrzeby przeprowadzenia oceny szczegółowej.

Analiza dokumentacji technicznej, planów budowlanych oraz innych materiałów związanych z obiektem, w celu uzyskania kontekstu i informacji o historii konstrukcji jak również analiza przeprowadzone eksploatacji górniczej jej zasięgu i parametrów oraz prognoz górniczych.

Obejrzenie obiektu, zwracając szczególną uwagę na potencjalne oznaki uszkodzeń czy odkształceń spowodowanych działalnością górniczą, w tym pomiary wychyleń obiektu z wykorzystaniem poziomic elektronicznych jak również bardziej zaawansowanych technik pomiarowych z użyciem skanera laserowego 3D.

Ocena ogólnego stanu konstrukcji pod wpływem górniczych oddziaływań, zidentyfikowanie ewentualnych miejsc osłabienia struktury ustalenie zakresu prac zabezpieczające i decyzja odnośnie ewentualnej oceny szczegółowej i dalszych analiz konstrukcyjnych i oceny szczegółowej.

Kolejny etap diagnostyki obejmujący zebranie i szczegółowy przegląd dokumentacji, dogłębne oględziny obiektu, badania materiałów, analizę konstrukcji oraz sprawdzenie jej wytrzymałości wraz z analizami numerycznymi i wnioskami.

Opracowanie raportu zawierającego wyniki diagnostyki, koncepcję projektu wzmocnień konstrukcji, a także kontrolę zagrożenia związanego z oddziaływaniami górniczymi.

Aspekt odszkodowawczy

W zakresie uszkodzeń budynku i wartości prac naprawczych konieczne jest ustalenie weryfikacja parametrów obiektu, przy udziale specjalistów z zakresu szkód górniczych lub biegłych sądowych w tym :