Rzeczoznawcy ostrzegają – niebezpieczne stropy w Myszkowie. Jak wykryć ugięcia?

Myszków, dynamicznie rozwijające się miasto powiatowe w północnej części województwa śląskiego, to miejsce, gdzie nowoczesne budownictwo miesza się z infrastrukturą odziedziczoną po okresie intensywnej industrializacji. Na osiedlach takich jak Mijaczów, Mrzygłód czy Centrum spotkać można zarówno domy jednorodzinne z lat 60., jak i bloki mieszkalne z prefabrykatów oraz starsze kamienice. Taka różnorodność typów konstrukcji wiąże się również z szerokim spektrum problemów technicznych, jakie mogą występować w budynkach – szczególnie w odniesieniu do stropów. W ostatnich latach rzeczoznawcy budowlani coraz częściej odnotowują przypadki ugięć, pęknięć, a nawet deformacji stropów w Myszkowie, co budzi niepokój zarówno wśród właścicieli, jak i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo obiektów.

Objawy takie jak pęknięcia przy suficie, skrzypienie podłogi, trudności w otwieraniu drzwi lub nierówności powierzchni użytkowych mogą być zwiastunem poważniejszych problemów konstrukcyjnych. Jednym z najpoważniejszych scenariuszy, z jakim musi się zmierzyć rzeczoznawca budowlany podczas ekspertyzy, jest sytuacja, w której stan techniczny stropu wymaga nie tylko wzmocnienia, ale także rozbiórki jego części. W takich przypadkach decyzja o interwencji musi być poparta nie tylko fachową wiedzą, ale również spełniać wymogi formalno-prawne.

W jakich przypadkach rzeczoznawca może nakazać rozbiórkę części stropu?

1. Utrata nośności stropu stwierdzona na podstawie badań

Jednym z głównych powodów zalecenia rozbiórki stropu jest potwierdzona utrata jego nośności. Może ona wynikać z wielu czynników, takich jak:

• nadmierne ugięcie przekraczające dopuszczalne normy,
• zarysowania przekraczające dopuszczalne szerokości wg PN-EN 1992-1-1,
• uszkodzenia zbrojenia (np. przez korozję) prowadzące do osłabienia przekroju,
• degradacja materiałowa betonu lub drewna.

W Myszkowie, na przykład w rejonie ul. Sikorskiego, rzeczoznawcy stwierdzili przypadki, gdzie stropy żelbetowe prefabrykowane z lat 70. wykazywały ugięcia rzędu 3–4 cm przy rozpiętości 3,5 m, co znacznie przekraczało wartości dopuszczalne i wymagało rozbiórki środkowego przęsła. W takich przypadkach decyzja o demontażu wynika nie tylko z parametrów technicznych, ale również z konieczności zapobieżenia progresywnemu zawaleniu.

2. Wystąpienie zjawisk awaryjnych

Rzeczoznawca może nakazać rozbiórkę stropu w przypadku stwierdzenia awarii budowlanej lub ryzyka jej wystąpienia. Do takich sytuacji zalicza się:

• gwałtowne opadnięcie części stropu (nawet o kilka milimetrów),
• złamanie lub zerwanie żeber nośnych w stropach gęstożebrowych,
• awarię konstrukcji wskutek błędów wykonawczych – np. niedostatecznego zabetonowania,
• zmiany statyczne po przebudowie, które nie były zgodne z projektem.

Przykładowo, w jednej z nieruchomości wielorodzinnych w dzielnicy Nowa Wieś rzeczoznawca stwierdził, że adaptacja strychu na lokal mieszkalny, dokonana bez uzgodnień konstrukcyjnych, doprowadziła do przeciążenia stropu drewnianego i jego lokalnego zapadnięcia. Konieczna była rozbiórka uszkodzonego fragmentu i wykonanie nowej konstrukcji w technologii lekkiej stalowej.

3. Brak możliwości skutecznego wzmocnienia

W wielu przypadkach rzeczoznawcy próbują zapobiec rozbiórce stropu poprzez jego wzmocnienie – za pomocą podpór, taśm kompozytowych CFRP, nakładek betonowych lub podciągów. Jednak nie zawsze jest to możliwe. Rozbiórka części stropu może być konieczna, gdy:

• materiał stropu jest w zaawansowanym stanie degradacji,
• nie ma dostępu do newralgicznych miejsc – np. stref przypodporowych,
• koszty wzmocnienia przewyższają koszty odtworzenia fragmentu konstrukcji,
• wzmocnienie nie przywraca pełnej funkcjonalności stropu (np. pod względem akustycznym).

W rejonie ul. Włodowskiej w Myszkowie strop drewniany w zabytkowej kamienicy został oceniony jako niemożliwy do wzmocnienia ze względu na stopień zawilgocenia i zagrzybienia belek. Rzeczoznawca zalecił ich całkowite usunięcie i zastąpienie lekką konstrukcją stalową typu C.

4. Zmiana funkcji użytkowej pomieszczenia

Rzeczoznawca może również wskazać konieczność rozbiórki części stropu w przypadku zmiany przeznaczenia pomieszczenia, jeśli nowa funkcja generuje inne obciążenia niż te, na które zaprojektowano pierwotny strop. Przykładowe sytuacje:

• adaptacja strychu na lokal użytkowy, biuro lub siłownię,
• zmiana funkcji z mieszkalnej na techniczną (np. montaż urządzeń HVAC),
• konieczność spełnienia norm akustycznych i ogniowych – wymagająca zmiany układu warstw stropowych.

W takich przypadkach rzeczoznawca ocenia, czy istniejący strop spełnia normy dotyczące nośności, sztywności oraz komfortu użytkowania – i jeśli nie, może zalecić jego częściowy demontaż i przebudowę.

5. Nielegalne przebudowy i ingerencje w konstrukcję

Coraz częściej rzeczoznawcy spotykają się z samowolnymi przeróbkami stropów – np. wykonaniem przebić pod instalacje, wycięciem żeber, podkuwaniem stref podporowych. Takie działania mogą doprowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie statycznym. Wówczas rozbiórka części stropu jest konieczna, aby:

• usunąć nieprawidłowo wykonane fragmenty,
• przywrócić pierwotny układ nośny,
• wprowadzić nowe elementy konstrukcyjne zgodne z projektem.

W Myszkowie w jednej z kamienic przy ul. Pułaskiego właściciel samodzielnie wykonał otwór w stropie pod klatkę schodową, nie wzmacniając sąsiednich żeber. Rzeczoznawca, wezwany przez PINB, zalecił rozbiórkę całego fragmentu stropu w promieniu 2 m od otworu i jego rekonstrukcję zgodnie z projektem zamiennym.

Podsumowując – decyzja o rozbiórce części stropu nie zapada pochopnie. Rzeczoznawca budowlany musi mieć uzasadnienie techniczne, poparte wynikami pomiarów, badań i oceną ryzyka. W Myszkowie, gdzie wiele obiektów ma już kilkadziesiąt lat, a adaptacje funkcjonalne są powszechne, tego typu działania są coraz częstsze. Rozbiórka jest ostatecznością – ale niekiedy jedyną drogą do przywrócenia bezpieczeństwa konstrukcji nośnej.