Dane adresowe
Biuro Ekspertyz TMG Sp. z.o.o.
ul. Św. Stanisława 14/lp.
32-540 Trzebinia Polska
Godziny pracy
Pon - Pt: 07:00 - 15:00
Sb-Ndz: nieczynne
Ochrona dziedzictwa kulturowego to ważne wyzwanie, które stawia przed sobą wiele krajów, instytucji i organizacji. W miarę jak czas i czynniki zewnętrzne niszczą zabytki, pomniki oraz stanowiska archeologiczne, nowe technologie oferują narzędzia do ich trwałej ochrony. Skanowanie laserowe 3D jest jednym z takich nowoczesnych rozwiązań, które umożliwia dokładne odwzorowanie obiektów zabytkowych i zabezpieczenie ich w formie cyfrowych modeli 3D. Dzięki tej technologii możliwa jest archiwizacja, dokumentacja, a nawet rekonstrukcja cennych zasobów kulturowych, co pozwala chronić dziedzictwo przed zniszczeniem i zapomnieniem.
Na czym polega skanowanie laserowe 3D i jak wpływa na ochronę zabytków?
Skanowanie laserowe 3D to technologia, która polega na precyzyjnym rejestrowaniu powierzchni obiektów za pomocą promieni laserowych. Skaner emituje wiązkę laserową, która odbija się od powierzchni zabytku i wraca do urządzenia, rejestrując szczegółowe informacje na temat jego kształtu, rozmiaru i struktury. Zebrane dane tworzą tzw. chmurę punktów, z której następnie generowany jest trójwymiarowy model cyfrowy obiektu.
W ochronie dziedzictwa kulturowego skanowanie laserowe 3D ma szerokie zastosowanie:
- Archiwizacja i ochrona – Modele 3D pozwalają na trwałe zabezpieczenie informacji o zabytku, co chroni je przed zniszczeniem w wyniku upływu czasu lub klęsk żywiołowych.
- Rekonstrukcja – W przypadku uszkodzenia lub utraty oryginału, modele cyfrowe umożliwiają jego dokładną rekonstrukcję.
- Badania i dokumentacja – Dzięki modelom 3D specjaliści mogą przeprowadzać analizy bez ryzyka uszkodzenia oryginału.
- Edukacja i prezentacje wirtualne – Cyfrowe modele mogą być wykorzystywane w celach edukacyjnych, pozwalając na zdalne zwiedzanie zabytków czy prowadzenie prezentacji dla szerokiej publiczności.
Jakie rodzaje obiektów mogą być chronione za pomocą skanowania 3D?
Skanowanie laserowe 3D jest wszechstronną technologią, która umożliwia dokumentację różnych typów obiektów dziedzictwa kulturowego. Poniżej przedstawiamy główne zastosowania tej technologii:
- Zabytkowe budynki i architektura Budynki o znaczeniu historycznym są często narażone na niszczące działanie czasu, warunków atmosferycznych i działalności człowieka. Skanowanie 3D pozwala na stworzenie cyfrowego odwzorowania budynku, co umożliwia jego archiwizację oraz wspiera prace konserwatorskie.
- Pomniki i rzeźby Pomniki i rzeźby to delikatne i unikalne dzieła, które są podatne na zniszczenia mechaniczne, korozję czy zanieczyszczenia powietrza. Modele 3D pozwalają na ich trwałe zabezpieczenie i umożliwiają ich odtworzenie w razie uszkodzeń.
- Stanowiska archeologiczne Stanowiska archeologiczne wymagają szczególnej ochrony, ponieważ ich struktura jest często niezwykle krucha. Skanowanie laserowe umożliwia dokumentację i archiwizację stanowiska jeszcze przed jego eksploracją, co pomaga w ochronie przed nieodwracalnym zniszczeniem.
- Wnętrza i elementy architektoniczne Skanowanie 3D pozwala na dokumentację wnętrz historycznych, co jest szczególnie przydatne przy inwentaryzacji elementów takich jak malowidła ścienne, zdobienia czy układ przestrzenny.
- Inne obiekty kulturowe i historyczne Wartościowe przedmioty kulturowe, takie jak starożytne narzędzia, biżuteria, przedmioty sakralne i inne obiekty o znaczeniu historycznym, mogą być dokumentowane w formie cyfrowych modeli, co pozwala na ich bezpieczną archiwizację.
Zastosowanie skanowania laserowego 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego
Skanowanie 3D w dziedzinie ochrony zabytków ma różnorodne zastosowania, które wspierają procesy archiwizacji, konserwacji oraz popularyzacji dziedzictwa kulturowego.
- Archiwizacja cyfrowa zabytków
Cyfrowe archiwum zabytków to sposób na trwałe zabezpieczenie cennych obiektów, które mogą ulec zniszczeniu na skutek procesów naturalnych, klęsk żywiołowych lub działań człowieka. Modele 3D stanowią szczegółowy zapis kształtu i struktury obiektu, co pozwala na jego zachowanie dla przyszłych pokoleń, nawet jeśli oryginał ulegnie uszkodzeniu.
- Wsparcie prac konserwatorskich
Prace konserwatorskie wymagają precyzyjnej wiedzy na temat struktury zabytku, jego uszkodzeń oraz zmian, jakie zaszły w jego wyglądzie. Modele 3D pomagają konserwatorom w analizie obiektu i planowaniu działań naprawczych. Cyfrowe modele pozwalają także na ocenę skuteczności prac konserwatorskich poprzez porównanie stanu obiektu przed i po konserwacji.
- Dokumentacja stanu obiektów przed renowacją
Przed rozpoczęciem renowacji zabytków skanowanie 3D umożliwia dokumentację ich stanu wyjściowego. Taka dokumentacja jest niezbędna do precyzyjnego planowania prac i pozwala uniknąć ryzyka uszkodzenia obiektu w trakcie prac remontowych. Modele cyfrowe są dokładne, co umożliwia planowanie nawet najdrobniejszych elementów renowacji.
- Rekonstrukcja zniszczonych obiektów
Dzięki skanowaniu 3D możliwe jest odtworzenie zabytków, które uległy uszkodzeniu lub zniszczeniu. Modele cyfrowe pozwalają na rekonstrukcję oryginalnego wyglądu obiektu i są wykorzystywane do odtwarzania zniszczonych elementów lub całych obiektów, które zostały utracone w wyniku klęsk żywiołowych, wojen czy innych zniszczeń.
- Edukacja i udostępnianie wirtualne
Modele 3D zabytków są wykorzystywane w celach edukacyjnych, umożliwiając wirtualne zwiedzanie oraz popularyzację dziedzictwa kulturowego. Dzięki prezentacjom cyfrowym obiekty mogą być udostępniane szerokiej publiczności na całym świecie, co pozwala na zwiększenie świadomości na temat wartościowych zabytków i ich historii.
Zalety stosowania skanowania 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego
Wykorzystanie skanowania laserowego 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego niesie ze sobą liczne korzyści:
- Dokładność i precyzja – Modele 3D są wyjątkowo precyzyjne i umożliwiają odwzorowanie najdrobniejszych detali, co jest kluczowe w przypadku skomplikowanych obiektów architektonicznych i artystycznych.
- Brak ryzyka uszkodzeń – Skanowanie 3D to metoda bezdotykowa, która pozwala na dokumentację obiektów bez ingerencji w ich strukturę, co jest istotne zwłaszcza w przypadku delikatnych zabytków.
- Trwałość dokumentacji – Cyfrowe modele są odporne na zniszczenia, co zapewnia długoterminowe zabezpieczenie informacji o obiekcie, nawet w przypadku jego uszkodzenia lub zniszczenia.
- Uniwersalność zastosowania – Skanowanie laserowe 3D można stosować do różnorodnych typów zabytków, od budynków i pomników po drobne artefakty archeologiczne.
- Możliwość analizy w dowolnym czasie i miejscu – Modele 3D mogą być analizowane przez ekspertów z całego świata, co umożliwia współpracę międzynarodową i dzielenie się wiedzą.
Jak wygląda proces skanowania zabytków za pomocą skanera laserowego 3D?
Proces skanowania zabytków z użyciem skanera 3D składa się z kilku etapów:
- Przygotowanie miejsca skanowania – Obiekt lub teren wokół niego jest zabezpieczany i przygotowywany do skanowania.
- Ustawienie skanera – Skaner jest ustawiany w różnych punktach wokół obiektu, aby uzyskać pełny obraz.
- Skanowanie – Urządzenie emituje wiązki laserowe, które odbijają się od powierzchni obiektu, tworząc chmurę punktów.
- Przetwarzanie danych – Zebrane dane są przesyłane do oprogramowania, które przekształca chmurę punktów w model 3D.
- Tworzenie dokumentacji – Na podstawie modelu 3D tworzy się dokumentację, która może być wykorzystywana do analiz, konserwacji oraz rekonstrukcji.
Narzędzia i oprogramowanie wykorzystywane do skanowania zabytków
Do skanowania zabytków wykorzystywane są nowoczesne skanery, takie jak FARO Focus 3D, Leica RTC360, czy Trimble TX8. Oprogramowanie do przetwarzania danych, takie jak Autodesk ReCap, FARO Scene, czy Bentley ContextCapture, pozwala na przekształcanie chmur punktów w modele 3D oraz ich analizę i dokumentację.
Przykłady zastosowania skanowania 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego
Wykorzystanie skanowania 3D do dokumentacji zabytków jest coraz bardziej powszechne. Przykłady zastosowań tej technologii obejmują m.in. skanowanie ruin Pompei, dokumentację zabytkowych katedr oraz rekonstrukcję antycznych rzeźb. Dzięki tej technologii możliwe jest tworzenie cyfrowych kopii bezcennych obiektów, które są narażone na nieodwracalne zniszczenia.
Podsumowanie
Skanowanie laserowe 3D stanowi nieocenione wsparcie w ochronie dziedzictwa kulturowego, umożliwiając precyzyjną archiwizację, dokumentację i rekonstrukcję zabytków. Dzięki tej technologii dziedzictwo kulturowe jest lepiej chronione przed niszczącym wpływem czasu i czynników zewnętrznych, co pozwala na zachowanie cennych obiektów dla przyszłych pokoleń oraz na szerokie udostępnianie ich w formie cyfrowej.
