Ocena efektywności ociepleń ETICS w Białej – kiedy pozorna szczelność zawodzi

Biała, miasto o zróżnicowanej zabudowie mieszkaniowej, aktywnie realizuje programy poprawy efektywności energetycznej poprzez docieplanie budynków w technologii ETICS. W wielu przypadkach inwestycje prowadzone były z zachowaniem estetyki i zgodności z projektem, jednak realna skuteczność cieplna nowych elewacji nie zawsze odpowiadała wartościom założonym na etapie projektowania. Zgłoszenia mieszkańców o chłodzie w rejonie ścian zewnętrznych oraz ponadprzeciętnym zużyciu energii mimo nowej izolacji skłoniły lokalnych administratorów do przeprowadzenia badań diagnostycznych.

W budynkach przy ul. Dąbrowskiego, Piastowskiej i Wrocławskiej wykonano pomiary termowizyjne oraz analizę przegrody metodami kontaktowymi i odwiertowymi. Stwierdzono, że choć system ETICS wizualnie wydawał się szczelny, w rzeczywistości występowały liczne mikroszczeliny i nieciągłości warstw wewnętrznych. Szczególnie problematyczne były defekty w warstwie zbrojonej i nierównomierne rozprowadzenie kleju pod płytami izolacyjnymi. Z pozoru szczelna elewacja wykazywała znaczne straty ciepła, co potwierdziły dane z liczników zużycia energii w sezonach grzewczych.

Znaczenie poprawnego wykonania warstwy zbrojonej dla efektywności cieplnej

Jednym z najważniejszych elementów systemu ETICS – obok samej izolacji – jest warstwa zbrojona, składająca się z siatki zatopionej w zaprawie klejowo-szpachlowej. W Białej wykazano, że niewłaściwe jej wykonanie – w szczególności brak zachowania wymaganej grubości i nieregularne zatopienie siatki – prowadzi do punktowego lub liniowego osłabienia właściwości cieplnych przegrody. W analizowanych przypadkach zauważono, że miejsca, w których siatka zbrojąca nie była wystarczająco pokryta masą szpachlową, stawały się bardziej podatne na przenikanie wilgoci oraz szybciej ulegały lokalnemu wychłodzeniu.

W szczególności dotyczyło to obszarów narożnych, przy otworach okiennych oraz styków materiałowych – tam, gdzie warstwa zbrojona była najtrudniejsza do prawidłowego wykonania. Pomiary termiczne wykazały, że w takich miejscach temperatura wewnętrznej powierzchni ściany była niższa o 2–3°C względem stref jednorodnych. Dodatkowo zauważono, że defekty w warstwie zbrojonej sprzyjały mikropęknięciom tynku, które stawały się miejscem penetracji wody, a z czasem prowadziły do dalszej degradacji izolacyjności cieplnej.

Nieprawidłowe wykonanie siatki zbrojonej wpływało również na wytrzymałość mechaniczną całej elewacji. W jednym z budynków przy ul. 3 Maja, w wyniku źle rozprowadzonej zaprawy doszło do odspojenia fragmentu warstwy tynkarskiej po zaledwie trzech sezonach. Tego typu uszkodzenia prowadzą do miejscowego osłabienia ciągłości cieplnej i mogą z czasem przerodzić się w bardziej rozległe defekty, trudne i kosztowne do naprawy.

W związku z tym w Białej wprowadzono procedurę kontrolną polegającą na losowej inspekcji grubości i ciągłości warstwy zbrojonej w trakcie prac elewacyjnych. Stosowane są również specjalistyczne szablony pomiarowe oraz próby odspajania fragmentów warstwy zbrojonej w punktach testowych. Takie działania pozwalają wychwycić niedoróbki jeszcze przed zakończeniem prac i wprowadzić korekty bez konieczności demontażu całych fragmentów elewacji.

Doświadczenia z Białej potwierdzają, że sama obecność odpowiedniej grubości izolacji nie wystarczy do zapewnienia efektywnej ochrony cieplnej. Jakość wykonania warstwy zbrojonej – często bagatelizowana – ma kluczowe znaczenie dla trwałości, szczelności i efektywności systemu ETICS. Nawet minimalne odchylenia od technologii w tym zakresie mogą prowadzić do wymiernych strat energetycznych i przyspieszonego zużycia materiału.