Wątpliwości inwestora okazały się słuszne – jak ekspertyza techniczna obnażyła niedociągnięcia projektu budowlanego

Historia, która mogła zakończyć się katastrofą

Inwestor planował budowę domu marzeń – przestronnego, energooszczędnego i bezpiecznego. Projekt wyglądał profesjonalnie, firma wykonawcza była renomowana, a kierownik budowy miał doświadczenie. Jednak z biegiem prac pojawiły się niepokojące pytania: „Dlaczego okap wystaje tak daleko?”, „Czy ten rozstaw słupów nośnych nie jest zbyt szeroki?” Odpowiedzi projektanta były lakoniczne, a wykonawca coraz częściej sugerował, że coś może być nie tak. W tej sytuacji inwestor postanowił zwrócić się do niezależnego biura ekspertyz technicznych. To był punkt zwrotny – bo ekspertyza ujawniła krytyczne błędy, które mogły doprowadzić do awarii konstrukcji lub znacznych kosztów napraw.

1. Skąd biorą się błędy w projektach budowlanych?

Choć może się wydawać, że projekt budowlany jest dokumentem dopracowanym w każdym calu, rzeczywistość pokazuje coś innego. Błędy powstają na etapie koncepcji, nieprecyzyjnych obliczeń statycznych lub przy automatycznym kopiowaniu rozwiązań bez uwzględnienia warunków lokalnych. Często wynikają też z pośpiechu lub braku współpracy między branżystami – konstruktorzy nie uwzględniają wszystkich obciążeń od instalacji, a architekci tworzą formy trudne do zrealizowania bez odpowiedniego wsparcia technicznego.

2. Czerwone flagi, których nie można ignorować

W przypadku opisywanej inwestycji, niepokój budziły rozbieżności między rysunkami technicznymi a rzeczywistym układem konstrukcji. Dodatkowo – długość nadwieszeń okapów przekraczała przyjęte normy, nie mając podparcia konstrukcyjnego. Inwestor zauważył również różnice w materiałach zastosowanych względem dokumentacji. Takie objawy powinny być impulsem do natychmiastowego działania. Ekspertyza pozwala zweryfikować, czy te różnice wynikają z błędów projektowych czy zmian wprowadzonych bez uzasadnienia.

3. Rola rzeczoznawcy budowlanego w analizie projektu

Rzeczoznawca budowlany w procesie analizy projektowej pełni funkcję kontrolną i niezależną. Nie jest zaangażowany emocjonalnie ani finansowo, dlatego jego opinia ma wysoką wartość dowodową. Na podstawie dokumentacji technicznej, wizji lokalnej oraz wyliczeń inżynierskich może on wskazać niezgodności z normami, obliczyć ryzyko techniczne oraz wskazać konieczne zmiany. W tej sprawie rzeczoznawca przeanalizował cały projekt konstrukcyjny, rysunki wykonawcze oraz weryfikował rzeczywiste rozstawy słupów i nadwieszenia dachowe, tworząc obiektywny raport techniczny.

4. Jakie błędy wykryto w analizowanym przypadku?

W ekspertyzie stwierdzono między innymi zbyt duży rozstaw elementów nośnych, co powodowało ryzyko nadmiernego ugięcia stropu pod ciężarem pokrycia dachowego i śniegu. Dodatkowo, nadwieszenia okapów zostały zaprojektowane bez odpowiednich usztywnień poprzecznych, co przy silnym wietrze mogło skutkować ich oderwaniem. Błędnie dobrane były także przekroje belek stropowych, które nie spełniały normy nośności PN-EN 1995-1. Tabela poniżej przedstawia przykładowe rozbieżności:

5. Dlaczego warto przeprowadzić ekspertyzę projektową?

Ekspertyza techniczna to nie tylko narzędzie weryfikacji błędów, ale przede wszystkim sposób na uniknięcie kosztów przyszłych awarii. W opisywanym przypadku dzięki szybkiej reakcji udało się uniknąć kosztów napraw i wzmacniania konstrukcji po wykonaniu budynku. W praktyce wiele usterek projektowych wychodzi na jaw dopiero po wykonaniu elementów nośnych – wtedy ich naprawa jest znacznie droższa. Rzetelna ekspertyza pozwala także na dochodzenie roszczeń wobec projektanta lub wykonawcy, jeśli uchybienia mają charakter istotny.

6. Kiedy należy zlecić taką analizę?

Najlepszy moment to faza przetargowa lub początkowa faza budowy – wtedy korekty są najmniej kosztowne. Jednak nawet w trakcie trwania inwestycji warto reagować na sygnały nieprawidłowości: brak zgodności z dokumentacją, odmienne materiały, niepokojące opinie wykonawców. Biuro ekspertyz budowlanych jest w stanie przeprowadzić analizę w krótkim czasie i przygotować kompletną opinię techniczną, która może być podstawą do wstrzymania robót lub negocjacji zmian z projektantem.

7. Jak zabezpieczyć się na przyszłość?

Najlepszym rozwiązaniem jest zlecenie niezależnego przeglądu projektowego jeszcze przed rozpoczęciem budowy. Warto też dokumentować każdy etap inwestycji, zachowywać korespondencję z projektantem i wykonawcą oraz wykonać dokumentację fotograficzną. W przypadku podejrzenia błędów – szybka interwencja rzeczoznawcy budowlanego daje szansę na wczesne wykrycie uchybień. Pamiętaj – w budownictwie prewencja jest zawsze tańsza niż naprawa.